„Zapiski Historyczne” są czasopismem naukowym poświęconym dziejom regionu bałtyckiego, recenzowanym i publikowanym kwartalnie w otwartym dostępie. Wersją referencyjną czasopisma jest wersja elektroniczna publikowana na stronie internetowej „Zapisek Historycznych” i dostępna również za pośrednictwem innych platform i baz online.
Historia czasopisma
„Zapiski Historyczne” są jednym z najstarszych polskich czasopism historycznych. Zostały założone w 1908 r. i od początku są wydawane przez Towarzystwo Naukowe w Toruniu, jedną z najważniejszych polskich organizacji naukowych na terenie zaboru pruskiego. Czasopismo początkowo – do 1955 r. – nosiło tytuł „Zapiski Towarzystwa Naukowego w Toruniu”. Wraz ze zmianą nazwy zmienił się profil naukowy „Zapisek” – z lokalnego periodyku stały się one czasopismem naukowym o coraz szerszym zasięgu międzynarodowym. Wiązało się to przede wszystkim z działalnością profesora Mariana Biskupa, będącego redaktorem „Zapisek Historycznych” w latach 1958–2003. W tym czasie w „Zapiskach” zaczęli publikować autorzy ze wszystkich najważniejszych polskich ośrodków naukowych, ale także coraz liczniejsi autorzy zagraniczni, zwłaszcza niemieccy i skandynawscy. Na łamach czasopisma od lat sześćdziesiątych zaczęły ukazywać się także teksty autorów z krajów bałtyckich – Litwy, Łotwy i Estonii, wówczas sowieckich republik, a także Rosji. Pozwalało to na upowszechnianie ich osiągnięć w skali międzynarodowej.
Od roku 1958 (druk w 1961 r.) jako coroczny suplement do „Zapisek Historycznych” wydawana była „Bibliografia historii Pomorza Wschodniego i Zachodniego” (od 1970 r. jako „Bibliografia historii Pomorza Wschodniego i Zachodniego i krajów regionu Bałtyku”), przygotowywana przez Henryka Baranowskiego, Urszulę Zaborską i Adama Biedrzyckiego.
Cele i zakres tematyczny czasopisma
Obecnie „Zapiski Historyczne” kontynuują model wypracowany w drugiej połowie XX w. Celem czasopisma jest przyczynianie się do rozwoju badań nad przeszłością szeroko rozumianego regionu Morza Bałtyckiego, szczególnie jego południowej części, oraz uczestniczenie w dyskusjach naukowych związanych z jego historią. Geograficznie w obszarze zainteresowania są zwłaszcza: północne Niemcy, obejmujące obecne kraje związkowe Meklemburgia-Pomorze Przednie, Brandenburgia, Szlezwik-Holsztyn, Hamburg (z uwzględnieniem dziejów Królestwa Prus oraz Hanzy), północna Polska (Pomorze Zachodnie i Środkowe, Pomorze Nadwiślańskie, północna Wielkopolska i północne Mazowsze), historyczne Prusy Wschodnie (Warmia i Mazury, rosyjski Obwód Kaliningradzki), kraje bałtyckie (Litwa, Łotwa i Estonia) z uwzględnieniem terytorium Wielkiego Księstwa Litewskiego po 1569 r. oraz północno-zachodnie ziemie rosyjskie, a także kraje skandynawskie (Dania, Norwegia, Szwecja i Finlandia).
Na łamach „Zapisek Historycznych” zamieszczane są teksty dotyczące chronologicznie całych dających się naukowo badać dziejów tych obszarów, od pierwszego tysiąclecia naszej ery po czasy najnowsze. Publikowane są teksty z zakresu historii, archeologii, historii sztuki i innych dziedzin badań nad przeszłością.
W czasopiśmie ukazuje się około 30 artykułów rocznie, w tym oryginalne artykuły naukowe, artykuły przeglądowe i edycje źródłowe. „Zapiski Historyczne” stanowią także platformę dyskusji naukowej, zamieszczając recenzje i artykuły recenzyjne oraz polemiczne, odnoszące się do publikacji dotyczących dziejów regionu Morza Bałtyckiego. Charakter międzynarodowy czasopisma określają z jednej strony zamieszczane artykuły zagranicznych autorów, a z drugiej – prezentacja dorobku polskich badaczy w specjalnych tematycznych zeszytach obcojęzycznych, ukazujących się przynajmniej raz w roku. W „Zapiskach Historycznych” publikowane są teksty w językach polskim, angielskim i niemieckim. Niezależnie od języka publikacji, każdy artykuł naukowy zaopatrzony jest w pełne metadane w języku angielskim, aby ułatwić czytelnikom dotarcie do jego treści w Internecie. Łamy czasopisma są otwarte dla wszystkich generacji badaczy, zarówno dla profesjonalnych naukowców, jak i dla osób bez naukowej instytucjonalnej afiliacji, których teksty mają potwierdzoną recenzjami wartość naukową.
„Zapiski Historyczne” znajdują się na liście czasopism naukowych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Za publikację autorzy otrzymują 70 punktów.
ISSN: 0044-1791
e-ISSN: 2449-8637